تعویض مفصل ران یکی از رایجترین جراحیهای ارتوپدی در بیماران مسن است یکی از چالشهای مهم در این جراحی وجود پوکی استخوان است این بیماری باعث کاهش تراکم و کیفیت استخوانها میشود و میتواند روند جراحی و نتایج آن را تحت تأثیر قرار دهد.
تاثیر پوکی استخوان بر کیفیت استخوان لگن و ران
پوکی استخوان باعث کاهش استحکام مکانیکی استخوان میشود در ناحیه لگن و ران این کاهش تراکم استخوان ممکن است مشکلاتی در جایگذاری و تثبیت پروتز ایجاد کند
پیش از عمل جراحی تعویض مفصل ران ارزیابی کیفیت استخوان اهمیت زیادی دارد پزشکان معمولاً از روشهای تصویربرداری مانند ام آر آی سی تی اسکن و سنجش تراکم استخوان برای بررسی وضعیت استخوانها استفاده میکنند
کاهش تراکم استخوان در ناحیه استابولوم
در بیماران مبتلا به پوکی استخوان بخش استابولوم یا محل قرارگیری سر مفصل ران در لگن ممکن است تضعیف شده باشد این موضوع موجب میشود جایگذاری کاپ استابولار با دشواری و احتمال شکست بیشتر همراه باشد
ضعف در استخوان فمور
استخوان ران یا فمور هم ممکن است به علت پوکی استخوان استحکام کافی نداشته باشد این مسئله باعث میشود که تثبیت ساقه پروتز در داخل فمور با ریسک شکستگی حین جراحی یا پس از آن همراه باشد.
خطرات و عوارض احتمالی در بیماران با پوکی استخوان
پوکی استخوان ریسک عوارض پس از تعویض مفصل ران را افزایش میدهد این خطرات ممکن است کوتاهمدت یا بلندمدت باشند و باید پیش از جراحی بهدقت بررسی و پیشگیری شوند
در این بیماران باید مراقبت ویژهای در حین جراحی و دوره نقاهت صورت گیرد توجه به این نکات میتواند احتمال موفقیت عمل را افزایش دهد
شکستگی حین جراحی
به علت شکنندگی استخوان خطر شکستگی استخوان لگن یا فمور در حین جراحی بالاتر است جراح باید تکنیکهای مناسب با فشار کمتر و ابزارهای تخصصی استفاده کند تا به استخوان آسیب وارد نشود
لق شدن پروتز
در بیماران با استخوان ضعیف احتمال لق شدن اجزای پروتز بیشتر است این مسئله در صورت عدم کنترل مناسب میتواند به نیاز به جراحی مجدد منجر شود
جوش نخوردن مناسب استخوان با پروتز
برای موفقیت در تعویض مفصل ران باید استخوان بهخوبی با پروتز جوش بخورد در بیماران پوکی استخوان این فرآیند ممکن است کندتر باشد و نیاز به زمان بیشتری برای بهبودی کامل وجود دارد.
نکات مهم در هنگام جراحی تعویض مفصل ران در بیماران مبتلا به پوکی استخوان
جراحی در بیماران با پوکی استخوان نیاز به برنامهریزی دقیق و انتخاب روش مناسب دارد توجه به نوع پروتز تکنیک جراحی و مراقبتهای بعد از عمل ضروری است.
انتخاب نوع پروتز مناسب
در بیماران دارای استخوان ضعیف بهتر است از پروتزهایی استفاده شود که دارای پوشش سیمانی هستند این نوع پروتزها امکان تثبیت بهتر در استخوان پوک را فراهم میکنند.
در برخی موارد از پروتزهای بدون سیمان با سطح خاص برای رشد استخوان استفاده میشود انتخاب بین این دو گزینه باید با توجه به شدت پوکی استخوان و سن بیمار انجام شود.
استفاده از ابزار دقیق و تکنیک ملایم
جراح باید از تکنیکهای با حداقل تهاجم استفاده کند تا آسیب به استخوانها کاهش یابد ابزارهایی که فشار زیاد وارد نمیکنند یا نیرو را بهصورت یکنواخت منتقل میکنند در این بیماران مناسبتر هستند.
پیشگیری از شکستگی با تقویت استخوان
در برخی موارد پیش از جراحی از داروهایی مانند بیس فسفوناتها برای تقویت استخوان استفاده میشود این داروها در بهبود تراکم استخوان موثر هستند البته زمانبندی مصرف آنها باید با دقت انجام شود.
مراقبتهای بعد از جراحی و بازتوانی
دوره نقاهت در بیماران با پوکی استخوان ممکن است طولانیتر باشد به همین دلیل باید برنامه توانبخشی با دقت و تحت نظر تیم پزشکی طراحی شود.
مراقبت مناسب بعد از عمل میتواند احتمال عوارض را کاهش دهد و روند بازگشت به فعالیتهای روزانه را سریعتر کند.
فیزیوتراپی و تحرک کنترلشده
شروع سریع ولی کنترلشده فیزیوتراپی بسیار مهم است تمرینها باید بهگونهای طراحی شوند که فشار بیش از حد به مفصل وارد نشود ولی از سفت شدن مفصل جلوگیری شود.
مکملهای تغذیهای و ویتامینها
مصرف مکملهایی مانند کلسیم و ویتامین دی میتواند به بهبود وضعیت استخوانها کمک کند این موضوع بهویژه در دوره پس از عمل اهمیت بیشتری دارد.
پایش مداوم تراکم استخوان
بعد از عمل باید وضعیت تراکم استخوان بهصورت دورهای بررسی شود در صورت نیاز درمان پوکی استخوان باید ادامه یابد تا از شکستگی یا لق شدن مجدد پروتز جلوگیری شود.
نتیجهگیری
پوکی استخوان تأثیر زیادی بر فرآیند تعویض مفصل ران دارد این بیماری میتواند خطر شکستگی لق شدن پروتز و اختلال در روند جوش خوردن را افزایش دهد اما با انتخاب تکنیک جراحی مناسب استفاده از پروتز سازگار با استخوان ضعیف مراقبت دقیق حین و پس از عمل و پیگیری مداوم وضعیت استخوان میتوان تا حد زیادی این خطرات را کاهش داد هدف اصلی بازگرداندن حرکت کاهش درد و ارتقای کیفیت زندگی بیمار است.
منبع: iranorthoped.com