یکی از مشکلات پوستی که می تواند زیبایی فرد را تحت تأثیر خود قرار دهد، خال ها هستند که ضایع ای متداول در میان افراد بوده و کاملاٌ بی خطر می باشند. خال ها نوعی از تومورهای پوستی هستند که از سلول های ملانوییت به وجود می آیند.
خال چیست؟
خال ها از سلول هایی به نام ملانوییت تشکیل شده اند که این ماده سازنده ی رنگ دانه های پوست است.وقتی تعداد زیادی از این ماده در یک جا جمع می شوند خال را تشکیل می دهند که این خال ها ممکن است به رنگ قهوه ای یا سیاه و به شکل دایره یا بیضی به صورت مسطح و یا برجسته نمایان شوند.
برخی خال ها نیز مو دار بوده و ممکن است اشکال عجیب و یا سایز های متفاوتی داشته باشند.افرادی که بیش از 100 خال در بدن دارند بیشتر امکان ابتلا به ملانوم را دارند .تعداد خال در هر فرد می تواند علت ژنتیکی داشته و یا عوامل محیطی موجب ایجاد این خال ها باشند.
عوامل ایجاد خال ها
عوامل متعددی در ایجاد خال ها تأثیر گذارند که در ادامه به این عوامل پرداخته و هر یک را بررسی خواهیم کرد:
خال های مادرزادی
برخی مواقع نوزادان با خال هایی به دنیا می آیند که ممکن است در هر نقطه ای از بدن آنها باشد و یا ممکن است در دو سال اول تولد به مرور این خال ها ایجاد شوند که این نیز جزء دسته خال های مادرزادی محسوب می شود.این دسته از خال ها بی خطر و خوش خیم هستند.
این نوع از خال ها در بدو تولد بسیار کم رنگ هستند اما به مرور زمان پررنگ تر می شوند و سایز آنها نیز، احتمال دارد به حد زیادی بزرگتر شود.این خال ها بیشتر در پشت و ران ها و در برخی موارد در صورت ایجاد می شوند که ممکن است همراه با رویش تعدادی مو روی آن هم باشد.
خال های اکتسابی
این دسته از خال ها در اثر تابش نور خورشید ،سنین بلوغ ،استفاده از هورمون های غدد فوق کلیه و یا حاملگی ایجاد می شود و در سنین نوجوانی بیشترین احتمال ایجاد شدن آنها وجود دارد اما بعد از سی سالگی کمتر احتمال دارد این دسته از خال ها ایجاد شوند.
خال های اکتسابی به شکل قرینه ای بوده و ممکن است مرکز آن پررنگ تر از اطراف آن باشد.این خال ها امکان دارد در اثر ضربه دچار درد شوند اما بی خطر بوده و مشکلی ایجاد نخواهند کرد.عمق این خال ها یا سطحی و یا مرکب و شاید داخل پوست باشند که در هر صورت نگران کننده نبوده و اکثر افراد 10 تا 20 نوع از این دسته خال ها را دارند..
خال های اکتسابی بیشتر در نقاطی از پوست ایجاد می شوند که توسط لباس پوشیده نشده و تحت تأثیر تابش نور خورشید قرار دارند.و اگر غیر از این باشد بهتر است با پزشک متخصص مشورت شود.
خال های اکتسابی بیشتر در دوران کودکی به وجود می آیند و به علت ازدیاد ملانین و انبساط رنگ های خونی این خال ها برجسته و یا پهن می شوند و سایز آنها یک میلیمتر تا یک سانتیمتر متغییر و به رنگ قهوه ای روشن تا تیره می باشد
خال های ترکیبی
این نوع از خال ها بیشتر در دوران بلوغ دیده می شوند و در این دوره درشت و پررنگ تر بوده و ممکن است تعدادی مو نیز روی آنها رشد کند.این خال ها به شکل پاپول بزرگ و برجسته ،گرد یا بیضی و متفارن بوده و رنگ قهوه ای روشن تا تیره دارند و در هر نقطه از بدن و بخصوص در تنه بدن رشد می کنند
خال داخل درمی
این خال ها به شکل پاپول های گنبدی ،کروی و نرم هستند و موجب پیگمانتاسیون شدید نخواهند شد.رنگ خال های درمی قهوه ای کمرنگ بوده و بعداز مدتی به رنگ قرمز گوشتی تبدیل می شوند.از روی این خال ها ممکن است تعدادی مو نیز رشد کند و عمق کمی دارند و بیشتر در افراد بالغ دیده می شوند.
خال دیسپلاستیک
این دسته از خال ها ضایعاتی هستند که قطری بیش از پنج میلیمتر دارند و حاشیه ی آنها نامنظم و تا حدودی التهاب و پیگمانتاسیون نامنظم دارند.در ابتلا برای این خال ها باید شرح حالی تهیه و این خال ها را تحت نظر داشته باشید چون در صورت بروز تغییرات باید خال برداشته شود.
اکثراً افراد جوان به این نوع خال ها مبتلا می شوند و افراد به صورت ارثی و یا در صورت که فرد دچار ملانومای بدخیم شده باشد،این خال می تواند نشانه ای از بروز دوباره ی ملانومای بدخیم باشد.
خال هاله دار
این دسته از خال ها در زمان بلوغ بروز می کنند و خال ملانوستیکی هستند که با هاله ای از پوست دپیگمانته ولی نرمال احاطه شده اند.و بیشر پشت بدن را درگیر می کنند.
خال آبی
این دسته از خال ها سطحی صاف و کمی برجسته داشته و به رنگ آبی می باشند که قطری کمتر از یک سانتی متر دارند و بیشتر سر و صورت را درگیر می کنند.امکان رشد و تبدیل این خال ها به ملانوم بدخیم بسیار کم است و در دو نوع شایع و سلولی وجود دارند.
راهکاری برای جلوگیری از ایجاد خال ها
یکی از عوامل بسیار تأثیر گذار در ایجاد خال ها نور خورشید است پس باید برای جلوگیری از ایجاد خال ها حتما،پوست را از تابش مستقیم نور خورشید محافظت کنید و این کار را می توانید با انواع کرم های ضد آفتاب با spf 30% به بالا انجام داده و در کنار آن از کلاه آفتابی لبه دار و لباس مناسب استفاده کنید ،خیس بودن پوست در زیر آفتاب به آسیب بیشتر پوست کمک خواهد کرد .
بهتر است هر چند روز یکبار پوست خود را بررسی کنید و در صورت ایجاد خال ها در درمان آنها عجله کنید تا خال شما پررنگ و عمیق نشود.در صورتی که خالی دارید هر چند وقت یکبار آن را بررسی کرده و مطمئن شوید که تغییر شکل نداده و بزرگ نشده باشد .در صورتی که خال هایتان زیاد شده و یا تغییر شکل داده اند بی درنگ با پزشک متخصص تماس بگیرید .
روش های درمان خانگی خال ها
برخی از خوراکی ها قادر به رفع خال ها هستند و می توان در منزل از آنها کمک گرفت مانند :
- سیر : این ماده مقوی را می توان له کرده و روی خال ها قرار داد و روی آن را پانسمان کرد. تا حدود 6 ساعت اجازه دهید سیر روی خال باقی بماند سپس پانسمان را باز کنید.با این کار پوست لایه برداری شده و خال ها از بین می روند.
- روغن کرچک : اگر چند روز به طور مداوم از روغن کرچک روی خال خود بزنید ،خال ها کم کم محو خواهند شد.
- عصاره گل کلم : اگر به طور مرتب عصاره ی گل کلم را روی خال خود بمالید بعد از مدتی خال ها از بین خواهند رفت .
- آناناس : آب آناناس تازه در درمان زخم ها کاربرد دارند و می توانند موجب رفع خال ها نیز شوند فقط باید مدتی به طور منظم آب آناناس را بروی خال بزنید تا تأثیرات آن را متوجه شوید.
- گریپ فروت : آب این میوه می تواند با استفاده منظم خال های شما را محو کند فقط باید حداقل سه بار در روز آن را استفاده کنید.
- عسل : این ماده ی معجزه گر نیز می تواند در رفع خال ها به شما کمک کند فقط کافیست چند روزی مدام مقداری عسل روی خال خود بمالید.
روش های کلینیکی درمان خال ها
اگر روش های خانگی نتوانسته خال های شما را رفع کند و یا علاقه ای به انجام روش های خانگی ندارید می توانید به پزشک مراجعه کرده و روشی مناسب برای رفع خال های شما انتخاب و اجرا شود.در ادامه به روش های کلینیکی درمان خال ها خواهیم پرداخت:
- جراحی : روش جراحی یکی از روش های ساده است که با برشی کوچک در اطراف خال ،لایه های خال از روی پوست برداشته شده و محل خال بخیه می شود.
- کرایوتراپی : در این روش گاز اکسید نیتروژن به سطح پوست زده می شود و با این کار خون رسانی به سلول های خال مختل می شود و خال از بین می رود.
- کوتر : در این روش با ایجاد حرارت زیاد سلول های خال را می سوزانند تا خال از بین برود.
- لیزر : در این روش درمانی لیزر جذب رنگ دانه های خال ها شده و این رنگ دانه ها را از بین می برد .بدین صورت خال از بین می رود.
- رادیو فرکانس یا (RF) : در این روش با تولید و انتقال امواج مایکروویو به سطح پوست خال از بین می رود. در این روش پرطرفدار خال با ایمن ترین و مؤثرترین روش ممکن، حذف می شود.
