حجاب یک کلمه عربی به معنای پوشش است که رعایت آن به روش های گوناگون در ادیان مختلف سفارش شده است. جامعه شناسان نیز در خصوص این که حجاب چیست و رعایت آن چه تاثیراتی دارد، تحقیقات زیادی انجام داده و بر لزوم رعایت آن تاکید دارند. امروزه ملزومات حجاب برای خانم های محجبه نیز همگام با پیشرفت های صنعت مد، تنوع فراوانی پیدا کرده است. بانوان می توانند با پوشیدن اکسسوری های حجاب جدید و شیک، در هر موقعیت اجتماعی بدرخشند و احساس زیبایی داشته باشند.
Contents
فواید رعایت حجاب برای بانوان
اسلام به عنوان یک دین الهی، بر شئونات حجاب و فواید آن تایید دارد. یکی از فواید آن را چنین در آیه 35 سوره احزاب بیان می دارد که: “هر گاه از زنان رسول متاعی می‌طلبید از پس پرده طلبید، که حجاب برای آن که دل های شما و آن ها پاک و پاکیزه بماند، بهتر است.” از سایر فواید حجاب می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- آرامش روانی فردی و اجتماعی
- کاهش مفاسد در جامعه اسلامی
- حفظ ارزش ها و کرامات انسانی بانوان مانند حیا و عفت
- مصونیت بانوان در برابر امیال نفسانی دیگران
- کاهش مدگرایی در جامعه
- تمرکز بر شخصیت و شان زنان
- افزایش عزت نفس بانوان
- کاهش ارتکاب به گناه
آثار حجاب بر زندگی اجتماعی افراد
فلسفه حجاب بر تزکیه نفس و رشد معنوی افراد جامعه دلالت دارد، زیرا مانع معاشرت انسان ها با افراد بی بند و بار می شود. از آثار مهم حجاب بر زندگی اجتماعی می توان به تحکیم خانواده اشاره نمود. از آنجایی که چهارچوب اصلی خانواده بر نقش مادری استوار است، رعایت حجاب در سلامت آن بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
در نگاهی عمیق تر، حجاب مانعی برای انتخاب های عجولانه و سطحی برای ازدواج خواهد بود. اگر مبنای پیوند زن و مرد تنها بر زیبایی ظاهری استوار شود، علاقه آن ها به یکدیگر تداوم نخواهد داشت. هم چنین تحریک مردان با دیدن افراد بی حجاب، ممکن است باعث دلسردی از همسر و فروپاشی خانواده گردد. در نتیجه با رعایت حجاب، بنیان جامعه یعنی خانواده استوارتر خواهد بود و آثار مثبت زیر در پی آن ظهور خواهد کرد:
- استحکام بنیان خانواده به عنوان کوچکترین اجتماع بشری
- حفظ ارزش واقعی گوهر عشق
- همخوانی جایگاه زن و مرد مطابق با طبیعت و فطرت آن ها
- پرورش فرزندانی سالم توسط مادران در خانواده
در نتیجه افراد جامعه با حفظ تقوی و خویشتن داری، کنترل فکر و اندیشه از گناه و بی عفتی، حفظ حریم در روابط اجتماعی سالم و اجتناب از رابطه مبنتی بر جنسیت به اجتماعی بدون ابتذال نزدیک می شوند. از دیگر دستاوردهای اجتماعی حجاب می توان به برقراری امنیت و تمرکز بر بالندگی و رشد انسان ها در جایگاه های مختلف اشاره نمود.
نقش خانواده در تحکیم فرهنگ حجاب
از نظر تربیتی، کودکان به سادگی تحت تاثیر رفتار والدین قرار می گیرند. از طرف فرزندان، مادر به عنوان یک الگوی تاثیرگذار شناخته می شود و این موضوع برای دختران خانواده بیشتر صدق می کند. در این زمینه روایتی از امام صادق (ع) بیان می شود: “خوشبخت کسی است که مادرش دارای گوهر گرانبهای عفت باشد.”
پوشش مادر در خانواده از عوامل موثر بر رعایت حجاب توسط فرزندان است. پایه های اصلی رشد شخصیت کودکان، بر تقلید بنیان می شود که هم از راه بصری و هم شنیداری رخ می دهد. اگر مادر همیشه با پوشش مناسب در برابر اعضای خانواده ظاهر شود، در حافظه ناخوداگاه فرزند ثبت می شود.
نقش پدر نیز برای تحکیم مفهوم حجاب و عفاف بر هیچ کس پوشیده نیست. در خصوص رعایت پوشش مناسب، نباید بین والدین دوگانگی وجود داشته باشد زیرا فرزندان را گمراه می کند. هم چنین پدر و مادر در ارتباط با یکدیگر باید شئونات مناسب را حفظ کنند. آموزش محرم و نامحرم در خانواده و بیان اثرات بدحجابی با بیان داستان می تواند در ترغیب کودکان به حفظ عفاف و حجاب موثر باشد.
آیات حجاب در قرآن
بر طبق آیات قرآن، لباسی که تمام اعضای بدن از سر تا پا و برجستگی های بدن را بپوشاند، طوری که باعث تحریک و جلب توجه نامحرم نشود، باعث رعایت حجاب می شود. چادر از بهترین مصادیق پوشش در دین اسلام است و آیات زیر در قرآن به مقوله حجاب می پردازد:
- آیه 59 سوره احزاب
ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مومنان بگو: جلبابها (روسری های بلند) خود را بر خویش فرو افکنند، این کار برای اینکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، بهتر است، خداوند همواره آمرزنده رحیم است.
- آیه 31 سوره نور
و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را (از هر نامحرمی) فرو بندند و پاکدامنی ورزند و زیورهای خود را آشکار نگردانند، مگر آنچه که طبعا از آن پیداست و باید روسری خود را بر سینه خویش (فرو) اندازند و زیورهایشان را جز برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان (همکیش) خود یا کنیزانشان یا خدمتکاران مرد که (از زن) بی نیازند یا کودکانی که بر عورتهای زنان وقوف حاصل نکرده اند، آشکار نکنند و پاهای خود را (به گونه ای به زمین) نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته می دارند، معلوم گردد. ای مؤمنان همگی به درگاه خدا توبه کنید امید که رستگار شوید.
حرف آخر
مقوله پوشش و عفاف، نه تنها در ادیان الهی بلکه از گذشته های دیرین برای بهبود کیفیت زندگی بشر مطرح بوده است. همانطور که کتیبه های برجای مانده از نیاکان ما در ایران باستان نیز نشان می دهد که بر پوشش مناسب در سطح اجتماع پایبند بوده اند. مهم ترین مساله، شفاف سازی فواید عفاف و حجاب برای نسل آینده است، به گونه ای که عمیقا درک کنند فواید حجاب چیست و رعایت آن چه تاثیراتی دارد.
بدون فرهنگ سازی صحیح، همواره انگیزه هایی برای عدم رعایت حجاب وجود خواهد داشت. ریشه یابی دلایل تمایل به بی حجابی از سنین کودکی می تواند در ممانعت از ترویج فرهنگ غرب زدگی موثر باشد. بیان ادله منطقی و انجام مطالعات مستند به دور از اجبار، می تواند راهگشای اشاعه فرهنگ حجاب و عفاف باشد.
